Emerytura w Norwegii
Zachęcamy do zapoznania się z informacja na temat emerytur w Norwegii. System ten jest skomplikowany, ale jednocześnie zapewnia stabilność finansową na starość. Zrozumienie, jak działają poszczególne elementy, pomoże Ci lepiej przygotować się na ten etap życia. Źródłem poniższych informacji jest NAV.no, a wiedza została przetłumaczona i przygotowana przekazana przez efremtid.no, firmę wspomagającą Polaków w Norwegii.
1. Alderspensjon z folketrygden (NAV) – Główne Źródło Dochodu na Emeryturze
Emerytura podstawowa, znana jako Alderspensjon, pochodzi z systemu norweskich ubezpieczeń społecznych – folketrygden, zarządzanego przez NAV. Wszyscy, którzy mieszkają i pracują w Norwegii, odkładają na tę emeryturę. Świadczenie to jest wypłacane do końca życia, zapewniając pewny dochód na starość. Emerytura w Norwegii
✅ Kto może otrzymać Alderspensjon? Emerytura w Norwegii
Każdy, kto mieszkał lub pracował w Norwegii przez odpowiedni okres, ma prawo do emerytury z folketrygden.
Warto pamiętać, że oprócz emerytury z NAV możesz mieć również prawo do emerytury od pracodawców oraz z własnych oszczędności emerytalnych.
2. Emerytura od pracodawców – AFP i Emerytura Służbowa
Oprócz emerytury podstawowej, wiele osób w Norwegii odkłada również na emeryturę od pracodawców. Są to:
Emerytura służbowa (tjenestepensjon), która obejmuje wszystkich pracowników sektora publicznego oraz wielu pracowników sektora prywatnego.
Avtalefestet pensjon (AFP) – umożliwia przejście na wcześniejszą emeryturę od 62. roku życia. To świadczenie jest dostępne w sektorze publicznym oraz w części sektora prywatnego.
📝 Ważne! Emerytura w Norwegii
Zanim podejmiesz decyzję o przejściu na emeryturę, skonsultuj się z pracodawcą lub firmą zarządzającą emeryturą służbową, aby dowiedzieć się, jakie zasady obowiązują w Twoim przypadku.
3. Własne oszczędności emerytalne.
Trzecim filarem emerytalnym są własne oszczędności. Mogą to być inwestycje w nieruchomości, oszczędności na koncie bankowym, fundusze inwestycyjne czy nawet spłata długów, co zmniejsza obciążenia finansowe na starość.
4. Kiedy można przejść na emeryturę?
W Norwegii standardowy wiek emerytalny wynosi 67 lat, ale możliwe jest przejście na wcześniejszą emeryturę już od 62. roku życia, pod warunkiem, że zgromadziłeś wystarczające składki.
Emerytura w Norwegii
Alderspensjon z folketrygden (NAV)Odkładasz na emeryturę, mieszkając i pracując w Norwegii. Otrzymujesz emeryturę z NAV (norweski system ubezpieczeń społecznych) do końca życia.
Emerytura od pracodawców, czyli emerytura służbowa lub zakładowa (AFP). AFP to świadczenia umożliwiające przejście na emeryturę od 62. roku życia w sektorze publicznym i w niektórych przypadkach w sektorze prywatnym.
Własne oszczędności emerytalne. Mogą to być na przykład inwestycje w nieruchomości, spłata długów lub oszczędzanie w banku lub funduszach inwestycyjnych.
Emerytura podstawowa (Alderspensjon)Alderspensjon z folketrygden (NAV) zapewnia dochód na starość.
Zawartość strony:
Kto może otrzymać emeryturę?
Co możesz otrzymać?
Jak złożyć wniosek, uzupełnić dokumenty lub złożyć skargę?
Po uzyskaniu emerytury.
Kto może otrzymać emeryturę?
Jeśli mieszkałeś lub pracowałeś w Norwegii, możesz nabyć prawo do emerytury podstawowej z folketrygden (NAV). Pamiętaj, że możesz mieć również prawo do emerytury od pracodawców oraz ewentualnych własnych oszczędności emerytalnych.
Zaloguj się, na stronie nav.no, aby zobaczyć swoje prawa:
W sekcji Din pensjon możesz sprawdzić swoje odłożone składki emerytalne i obliczyć swoją przyszłą emeryturę.
Potrzebujesz pomoczy? pamiętaj, ze efremtid.no jest tu po to żeby pomóc.
Kiedy możesz przejść na emeryturę?
Możesz zacząć pobierać emeryturę od miesiąca po ukończeniu 67 lat.
Emerytura z folketrygden (NAV) jest wypłacana do końca życia.
Jeśli masz odpowiednio wysokie składki, możesz zacząć pobierać emeryturę już od 62. roku życia.
W takim przypadku miesięczna kwota wypłat będzie mniejsza, ponieważ rozkłada się ona na dłuższy okres.
Wyższy wiek emerytalny dla osób urodzonych w 1964 roku lub później
Parlament norweski zaproponował stopniowe podnoszenie wieku emerytalnego wraz z wydłużającą się długością życia dla osób urodzonych w 1964 roku lub później. Zamiast obecnej standardowej granicy wieku emerytalnego wynoszącej 67 lat, będzie obowiązywać „normowany wiek emerytalny”. Każde pokolenie będzie musiało pracować jeden do dwóch miesięcy dłużej niż poprzednie, aby uzyskać tę samą emeryturę.
Minimalny wiek 62 lat na przejście na emeryturę również wzrośnie wraz z normowanym wiekiem emerytalnym.
Metoda obliczania normowanego wieku emerytalnego nie została jeszcze ostatecznie zatwierdzona i mogą nastąpić dalsze zmiany.
Prognozy normowanego wieku emerytalnego:
Rocznik | Wiek | Miesiące |
1963 | 67 | 0 |
1964 | 67 | 1 |
1965 | 67 | 2 |
1966 | 67 | 3 |
1967 | 67 | 3 |
1968 | 67 | 4 |
1969 | 67 | 5 |
1970 | 67 | 5 |
1971 | 67 | 7 |
1972 | 67 | 8 |
1973 | 67 | 9 |
1974 | 67 | 10 |
1975 | 67 | 11 |
👴 Wiek emerytalny dla osób urodzonych w 1964 roku lub później
Parlament norweski wprowadził stopniowe podwyższanie wieku emerytalnego w zależności od długości życia. Oznacza to, że dla osób urodzonych po 1964 roku wiek emerytalny będzie stopniowo rosnąć, a każde pokolenie będzie musiało pracować dłużej o 1-2 miesiące w stosunku do poprzedniego.
5. Kiedy opłaca się przejść na emeryturę?
Decyzja o przejściu na emeryturę zależy od wielu czynników, takich jak przewidywana długość życia, stan zdrowia czy sytuacja finansowa. Ogólnie rzecz biorąc, im dłużej pracujesz i odkładasz na emeryturę, tym wyższą miesięczną kwotę otrzymasz.
Korzyści z późniejszego przejścia na emeryturę:
Przykład dla osoby urodzonej w 1963 roku:
Wiek 62 lata: Roczna emerytura wynosi 213 200 koron.
Wiek 65 lat: Roczna emerytura wzrasta do 276 400 koron.
Wiek 70 lat: Roczna emerytura wynosi 360 600 koron.
6. Praca jednocześnie z pobieraniem emerytury
Możesz kontynuować pracę, jednocześnie pobierając emeryturę z NAV bez zmniejszenia jej wysokości. Co więcej, każdy kolejny rok pracy zwiększa twoją przyszłą emeryturę. Nowe składki są uwzględniane w obliczeniach emerytury, co oznacza, że nawet po rozpoczęciu pobierania świadczeń, twoja emerytura może dalej rosnąć.
Przykład wzrostu emerytury przy jednoczesnej pracy:
Dochód: 535 000 koron rocznie
Emerytura w 2025 roku: 213 200 koron
Po kilku latach pracy (2029 rok): 234 435 koron
7. Pobieranie częściowej emerytury
Norweski system emerytalny umożliwia pobieranie częściowej emerytury. Możesz zdecydować się na wypłatę 20%, 40%, 50%, 60%, 80% lub 100% swojej emerytury, pozostawiając resztę na później. To elastyczne podejście pozwala na dostosowanie pobieranych środków do Twojej sytuacji życiowej.
8. Minimalna emerytura (minstepensjon)
Dla osób, które zgromadziły niskie składki emerytalne, istnieje możliwość otrzymania minimalnej emerytury, zwanej minstepensjon. Jest to rodzaj gwarantowanego świadczenia dla tych, którzy z różnych powodów nie mogli zgromadzić odpowiednich składek.
System emerytalny w Norwegii oferuje rozwiązania dla osób, które nie zgromadziły wystarczających składek, aby otrzymać pełną emeryturę. Dla takich osób istnieje tzw. minstepensjon, czyli minimalna emerytura, mająca na celu zapewnienie minimalnego poziomu dochodu po przejściu na emeryturę.
Kiedy można otrzymać minimalną emeryturę?
Minimalną emeryturę możesz otrzymać najwcześniej od 67. roku życia. Jeśli chcesz przejść na emeryturę wcześniej, musisz zgromadzić wystarczające składki, aby twoja emerytura była wyższa niż minimalna emerytura (minstepensjon) lub gwarantowana emerytura (garantipensjon) dla osób samotnych.
Ile wynosi minimalna emerytura?
Wysokość minimalnej emerytury zależy od Twojej sytuacji rodzinnej, a także od tego, czy Twój partner otrzymuje emeryturę lub inne świadczenia. Poniżej znajdziesz szczegółowe informacje na temat kwot obowiązujących od 1 maja 2023 do 1 maja 2024 roku dla osób urodzonych w 1953 roku lub wcześniej, które mają pełną trygdetid (40 lat stażu ubezpieczeniowego):
1. Dla osób samotnych:
Minimalna emerytura wynosi 257 040 koron rocznie.
2. Dla osób pozostających w związku małżeńskim lub konkubinacie:
Niska stawka: 187 801 koron rocznie (jeśli twój małżonek/partner otrzymuje emeryturę z folketrygden lub AFP z sektora publicznego).
Standardowa stawka: 217 359 koron rocznie (jeśli twój małżonek/partner otrzymuje rentę inwalidzką lub zarabia powyżej 2 G – 237 240 koron rocznie, ale nie pobiera emerytury z folketrygden ani AFP).
Wysoka stawka: 228 726 koron rocznie (jeśli twój małżonek/partner zarabia poniżej 2 G – 237 240 koron rocznie i nie otrzymuje emerytury z folketrygden, renty inwalidzkiej lub AFP).
Dodatkowo, jeśli oboje partnerzy pobierają emeryturę z folketrygden, to łączna kwota emerytury powinna wynosić co najmniej 434 718 koron rocznie.
Jakie zasady obowiązują osoby urodzone w różnych rocznikach?
Osoby urodzone w 1953 roku lub wcześniej
Osoby urodzone przed 1954 rokiem mogą otrzymać minimalną emeryturę, jeśli nie zgromadziły wystarczających składek na wyższą emeryturę. Aby otrzymać pełną minimalną emeryturę, muszą mieć trygdetid wynoszący co najmniej 40 lat (okres zamieszkania w Norwegii między 16. a 67. rokiem życia). Jeśli ktoś mieszkał w Norwegii krócej, minimalna emerytura będzie proporcjonalnie zmniejszona.
Osoby urodzone w latach 1954–1962
Dla osób urodzonych w tych latach emerytura jest obliczana częściowo według starych zasad, a częściowo według nowych przepisów emerytalnych. Oznacza to, że emerytura może być częściowo oparta na minstepensjon, a częściowo na nowym świadczeniu zwanym garantipensjon.
Osoby urodzone w 1963 roku lub później
Osoby urodzone w 1963 roku i później zamiast minstepensjon otrzymują garantipensjon, czyli gwarantowaną emeryturę.
Gwarantowana Emerytura (Garantipensjon)
Dla osób urodzonych w 1963 roku lub później, gwarantowana emerytura wynosi:
227 468 koron rocznie dla osób samotnych (wysoka stawka).
210 418 koron rocznie dla osób pozostających w związku małżeńskim lub konkubinacie (standardowa stawka).
💡 Różnica między gwarantowaną emeryturą a minimalną emeryturą polega na tym, że gwarantowana emerytura uwzględnia również dochód osiągnięty w okresie aktywności zawodowej.
Większość osób, które otrzymują garantipensjon, będzie miała dodatkowo dochód z tzw. inntektspensjon, co podniesie ich łączną emeryturę.
Kiedy przysługuje gwarantowana emerytura dla osób pozostających w związku małżeńskim lub konkubinacie?
Garantipensjon dla osób pozostających w związku dotyczy osób, których małżonek lub partner:
Nie otrzymuje renty inwalidzkiej, emerytury z folketrygden lub AFP.
Ma dochody poniżej 2 G (237 240 koron rocznie).
9. Dodatkowe świadczenie dla osób z krótkim okresem zamieszkania w Norwegii
Jeśli mieszkałeś w Norwegii krócej niż 40 lat i twoja emerytura jest niska, możesz ubiegać się o dodatkowe świadczenie. To świadczenie ma na celu zapewnienie minimalnego poziomu dochodów, uwzględniając twój majątek, dochody z innych źródeł oraz sytuację mieszkaniową.
10. Pomoc społeczna i dodatek mieszkaniowy
Jeśli wszystkie inne możliwości dochodu zostaną wyczerpane, a twoje świadczenia nie wystarczają, masz prawo ubiegać się o pomoc społeczną lub dodatek mieszkaniowy. Skontaktuj się z lokalnym biurem NAV, aby uzyskać więcej informacji.
📌 Podsumowanie
Emerytura w Norwegii to rozbudowany system, który opiera się na trzech filarach: emerytura z folketrygden, emerytura od pracodawcy oraz własne oszczędności. Ważne jest zrozumienie, jak te elementy ze sobą współdziałają, abyś mógł zaplanować stabilną i bezpieczną przyszłość finansową.
Informacje te zostały oparte na danych z NAV.no i przygotowane przez efremtid.no, firmie wspierającej Polaków w Norwegii. Maszy pytania, lub potrzebujesz pomocy zwiazanej z NAV zapraszamy do kontaktu
tel 21 38 38 21
Comments